Pikieta 1 września 2023

30 sierpnia 2023

Pikieta ZNP odbędzie się pod hasłem “Lekcja obywatelska. Temat: Edukacja jest najważniejsza”! Rozpocznie się w samo południe 1 września przed siedzibą Ministerstwa Edukacji i Nauki w Warszawie przy al. Szucha 25. Wezmą w niej udział także przedstawiciele rodziców i oświatowych organizacji społecznych oraz liderzy edukacyjni.

Podwyżki w 2024 roku

Rząd zapowiedział podwyżkę od stycznia 2024 roku w wysokości 12,3% dla „budżetówki” w tym dla nauczycieli.

Płaca minimalna od stycznia 2024 r. wyniesie 4242 zł, a od 1 lipca 4300 zł.

Natomiast płaca zasadnicza nauczyciela początkującego po podwyżce 12,3% – 4 143 zł., czyli będzie 99 zł PONIŻEJ płacy minimalnej.

To oznacza, że wynagrodzenie wypłacane osobom o najniższych kwalifikacjach będzie wyższe od obecnego wynagrodzenia nauczyciela początkującego i mianowanego oraz niewiele niższe od tego, na co może liczyć nauczyciel dyplomowany.

Nauczyciel początkujący ( mgr z przyg. ped. ): 3690 obecnie, po podwyżce 12,3 % – 4 143 zł

Nauczyciel mianowany ( mgr z przyg. ped. ): 3890 obecnie, po podwyżce 12,3 % – 4 368 zł

Nauczyciel dyplomowany ( mgr z przyg. ped. ): 4550 obecnie, po podwyżce 12,3 % – 5 109 zł

Czyli wciąż minimalne wynagrodzenie za pracę rośnie szybciej niż wynagrodzenia nauczycieli. A inflacja nadal uderza w nasze portfele!

Płace nauczycieli a grafiki MEiN

Ministerstwo edukacji manipuluje wysokością nauczycielskich podwyżek i żongluje tzw. średnim wynagrodzeniem. Publikuje grafiki z procentowym wzrostem wynagrodzeń nauczycieli na przestrzeni wielu lat, na których podawane są nierealne informacje, jak „76 proc. podwyżki dla nauczyciela”.

Seria grafik ma dowodzić, jak rzekomo rosną zarobki nauczycieli i jak dobrze dzieje się w oświacie. Według resortu podwyżki nauczycieli sięgają już nawet nie 35 proc., ale 76 proc. na przestrzeni lat.

Ministerstwo edukacji posługuje się w debacie publicznej wykresami przedstawiającymi średnie wynagrodzenie nauczycieli nie informując, że jest to termin stworzony na potrzeby księgowych a nie średnia pensja! To teoretyczna konstrukcja prawna składająca się z wielu

elementów, których część nawet nie jest wynagrodzeniem, jak odprawy emerytalne i rentowe. Średnie wynagrodzenie jest przez to sztucznie zawyżone i dlatego chętnie pokazywane przez MEiN.

Natomiast ministerstwo przemilcza wysokość płacy zasadniczej nauczycieli, szczególnie początkujących, które jest tylko o 90 zł wyższe od płacy minimalnej w kraju.

Wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli określa minister edukacji w rozporządzeniu i wynosi ono dzisiaj dla nauczyciela początkującego 3690 zł, mianowanego – 3890 zł, a dyplomowanego – 4550 zł brutto.

Zarobki nauczycieli w stosunku do płacy minimalnej

Aktualnie nauczyciel dyplomowany zarabia 4 550 zł brutto i jest to o 30% więcej od płacy minimalnej. W 2015 r. zarabiał 3 109 zł brutto, ale było to 78% więcej niż wynosiła płaca minimalna (1 750 zł). W latach 2007 – 2012 (z wyjątkiem pierwszych 8 miesięcy w 2009 r. i 2010 r.) nauczyciel dyplomowany zarabiał ponad dwa razy więcej niż wynosiła płaca minimalna w danym roku (najwięcej w 2007 – o 135% więcej).

W 2023 r. nauczyciel mianowany zarabia 3 890 zł brutto i jest to zaledwie o 11% więcej niż wynosi płaca minimalna, podczas gdy jeszcze w 2015 r. zarabiał o połowę więcej (51%), w 2011 r. (od września) o 84% więcej, a w 2007 r. prawie dwa razy więcej (o 95%) niż płaca minimalna.

W 2023 r. nauczyciel początkujący zarabia 3 690 zł brutto i to jest zaledwie o 200 zł więcej (o 6%) od płacy minimalnej. W 2015 r. zarabiał o jedną trzecią (33%) więcej od płacy minimalnej, w 2011 r. (od września) – o 62%, a w 2007 r. – o 54% więcej.

Gorzkie życie nauczycieli

W roku 2015 kilogram cukru kosztował 2,23 zł (wg GUS) a płaca zasadnicza nauczyciela stażysty wynosiła 2 265 zł. Początkujący nauczyciel mógł kupić za swoją pensję 1015 kg cukru.

W roku 2023 kilogram cukru kosztuje 6,32 zł (wg GUS średnia cena cukru w marcu) a pensja zasadnicza początkującego nauczyciela wynosi 3 690 zł. Początkujący nauczyciel może kupić za swoją pensję 583 kg cukru. To porównanie pokazuje realny spadek siły nabywczej nauczycielskich płac.

WZROST ZASADNICZYCH WYNAGRODZEŃ NAUCZYCIELI w latach 2007 – 2015 oraz 2016 – 2023

ZASADNICZE WYNAGODZENIE STAŻYSTY

2007 (1 218 zł) – 2015 (2 265 zł) wzrost 85 %

2016 (2 265 zł) – 2023 (3 690 zł) wzrost 62 %

KONTRAKTOWEGO

2007 (1 444 zł) – 2015 (2 331 zł) wzrost 61 %

2016 (2 331 zł) – 2023 (3 690 zł) wzrost 58 %

MIANOWANEGO

2007 (1829 zł) – 2015 (2 647 zł) wzrost 44 %

2016 (2 647 zł) – 2023 (3 890 zł) wzrost 46 %

DYPLOMOWANEGO

2007 (2 195 zł) – 2015 (3 109 zł) wzrost 41 %

2016 (3 109 zł) – 2023 (4 550 zł) wzrost 46 %

Pamiętajmy jednak, że w latach 2016 – 2023 mamy rekordową inflację, rekordowy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę i przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.

JAK ROSŁO MINIMALNE WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ w latach 2007 – 2015 oraz 2016 – 2023

2007 (936 zł) – 2015 (1 750 zł) wzrost 87 %

2015 (1 750 zł) – 2023 (3 600 zł) wzrost 105 %

JAK ROSŁO ZASADNICZE WYNAGRODZENIE NAUCZYCIELI ZA PRACĘ W LATACH 2015 – 2023

Zasadnicze wynagrodzenie za pracę nauczyciela stażysty/początkującego 62 %

Zasadnicze wynagrodzenie za pracę nauczyciela 46 %

O ILE PROCENT WYNAGRODZENIE ZASADNICZE NAUCZYCIELI BYŁO WYŻSZE OD MINIMALNEGO WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ

2007 2015 2022 2023

Nauczyciel kontraktowy ( mgr z przyg. ped. ) 54 % 33 % 1 % 3 %

Nauczyciel mianowany ( mgr z przyg. ped. ) 95 % 51 % 14 % 8 %

Nauczyciel dyplomowany ( mgr z przyg. ped. ) 135 % 78 % 34 % 26 %

Minimalne wynagrodzenie od 1 stycznia br. 3010 zł do 1 lipca 2024r. – 4300 zł to wzrost o 43%. W tym samym czasie wzrost wynagodzenia zasadniczego nauczycieli od 1 stycznia 2023 r. 7,8% – przy założeniu, że w przyszłym roku będzie 12,3% – łącznie wzrost o 20%.

JAK ROSŁO PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ

2007 (2 691 zł) – 2015 (3 899 zł) wzrost 44 %

2016 (4 047 zł) – 2023 (7 333 zł) wzrost 91 %

Braki kadrowe

Mamy do czynienia z rekordowym brakiem nauczycieli w szkołach i placówkach oświatowych. 24 500 – tyle wakatów w szkołach zanotowano w połowie sierpnia br. (według wyliczeń portalu “Dealerzy Wiedzy”). Rok temu, tj. 10 sierpnia 2022 r., mieliśmy do czynienia z rekordową wówczas liczbą wakatów wynoszącą 21 700 ofert. To oznacza, że w ciągu roku liczba wakatów wzrosła o 15 proc.

Liczba ogłoszeń o pracę nie odzwierciedla jednak braków kadrowych w szkołach i przedszkolach. Wakatów byłoby o wiele więcej, gdyby nie kadrowe „bajpasy”, stosowane przez dyrektorów:

· zastępstwa

· przydzielanie godzin ponadwymiarowych

· jeden nauczyciel uczący kilku przedmiotów

· emerytowani nauczyciele.

Dyrektorzy mają ogromne problemy z zatrudnieniem nowych nauczycieli, ponieważ nie ma chętnych do pracy w szkołach i przedszkolach m.in. z powodu niskich zarobków. Początkujący

nauczyciel może liczyć tylko na pensję w wysokości 3690 zł brutto. Obserwujemy też zjawisko rezygnacji z zawodu – odchodzą doświadczeni nauczyciele i znajdują zatrudnienie poza szkołą.

W lipcu br. Fundacja GrowSPACE podała, że w Polsce brakuje 27,32 proc. psychologów szkolnych na rok szkolny 2023/24 – w całej Polsce w szkołach jest 2295,48 wakatów dla psychologów szkolnych na 6105,48 wszystkich. Jeden etat psychologa przypada na 785 uczniów. Aż 450 gmin zadeklarowało, że nie obsadziło ani jednego etatu.

Rekomendacje ZNP

To konkretne rozwiązania poprawiające sytuację dzieci, wychowanków, uczniów, studentów, nauczycieli oraz pracowników edukacji

Edukacja na miarę XXI, a nie XIX wieku

· „odchudzenie” podstawy programowej,

· indywidualizacja kształcenia w klasach do 20 uczniów,

· darmowe podręczniki na wszystkich etapach edukacyjnych,

· kształcenie kompetencji kluczowych,

· wsparcie specjalistów – psychologów i pedagogów,

· lekkie tornistry dla uczniów.

Edukacja dobrze i racjonalnie finansowana

· wzrost i urealnienie nakładów budżetowych na edukację od przedszkoli po uczelnie wyższe,

· prawne zagwarantowanie procentowego udziału wydatków na oświatę w stosunku do PKB na poziomie nie niższym niż 3 proc.,

· realna poprawa sytuacji materialnej nauczycieli przez powiązanie systemu wynagradzania nauczycieli ze średnim wynagrodzeniem w gospodarce,

· finansowanie wynagrodzenia nauczycieli z budżetu państwa,

· wzrost wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami.

Edukacja z profesjonalną i dowartościowaną kadrą

· dowartościowanie i docenienie kadry nauczycielskiej oraz pracowników edukacji,

· systemowe wspieranie rozwoju profesjonalnego,

· wprowadzenie radykalnej podwyżki nauczycielskich płac oraz mechanizmu gwarantującego ich regularny wzrost,

· mniej biurokracji,

· wyposażenie miejsc pracy nauczycieli,

· poprawa warunków pracy,

· modyfikacja systemu oceny pracy nauczycieli.

Edukacja ukierunkowana na kluczowe kompetencje, a nie szczegółowe wiadomości

· kształcenie kompetencji kluczowych, w tym pracy zespołowej, krytycznego i twórczego myślenia, umiejętności rozwiązywania problemów;

· ograniczenie tradycyjnych metod nauczania na rzecz sposobów pracy, które autentycznie angażują młodych ludzi – takich, które budzą pasje, zachęcają do stawiania pytań, badania i robienia rzeczy ważnych dla siebie i pożytecznych dla świata;

· mądre korzystanie z nowych mediów i technologii

Edukacja oparta na autonomii i samodzielności szkół, a nie centralnie sterowana

· samodzielność szkoły zamiast centralnego sterowania, więcej decyzji w rękach dyrekcji, nauczycieli i nauczycielek;

· budowanie takich zespołów nauczycielskich, które wypracowują modele działania szkoły z uwzględnieniem potrzeb swoich uczniów i społeczności lokalnej;

· przebudowa systemu nadzoru pedagogicznego – więcej doradztwa i wsparcia, mniej arbitralnej kontroli;

· faktyczna swoboda stosowania przez nauczycieli w realizacji programu nauczania i metod nauczania,

· współpraca z organizacjami społecznymi – korzystanie z ich wsparcia i zasobów.

Edukacja równych szans

· wsparcie dla dzieci z trudnościami i ze specjalnymi potrzebami,

· przeciwdziałanie selekcji oraz segregacji uczennic i uczniów,

· edukacja bez rankingów,

· szkoła wsparcia i współpracy, a nie rywalizacji;

· szkoła jako przyjazne miejsce z dobrym klimatem do nauki, dbanie o relacje nauczyciele – uczniowie – rodzice;

· wsparcie edukacyjne i psychospołeczne dzieci; ograniczenie rywalizacji i nacisku na indywidualne sukcesy

Każdy może mieć inny powód, by protestować! My 1 września idziemy na pikietę, ponieważ:

mamy rekordowo wysoką inflację i rekordowo niskie pensje – 3690 zł brutto dla początkującego nauczyciela

państwo nie ceni nauczycieli. Dosłownie. Dzisiaj pensja początkującego jest tylko o 90 zł wyższa od płacy minimalnej

kształcimy kadry, które przyczyniają się do rozwoju kraju, tymczasem uczelniom grozi zapaść kadrowa, bo niskie wynagrodzenia (5 zł powyżej minimalnej krajowej) nie przyciągają młodych zdolnych ludzi do pracy w zawodzie naukowca

pogarszają się warunki nauki i pracy w oświacie, na polskich uczelniach i w placówkach badawczych

brakuje nauczycieli a będzie gorzej, bo starzeje się obecna kadra

mamy dość złych reform i ich skutków

zależy nam na naszych uczniach i uczennicach oraz studentach i studentkach i wiemy, że edukacja jest najważniejsza, bo dzięki niej zmienia się świat

chcemy edukacji na miarę XXI, a nie XIX wieku z odchudzoną podstawą programową, 20-osobowymi klasami i wsparciem specjalistów

chcemy edukacji dobrze i racjonalnie finansowanej, w tym realnej poprawy sytuacji materialnej nauczycieli i pracowników, edukacji z profesjonalną i dowartościowaną kadrą

chcemy edukacji ukierunkowanej na kluczowe kompetencje, a nie szczegółowe wiadomości, edukacji opartej na autonomii i samodzielności szkół, a nie centralnie sterowanej, edukacji równych szans

„rządy, które pozwalają na pauperyzację nauczycielek i nauczycieli oraz obniżanie ich społecznego i zawodowego prestiżu, w bezpośredni sposób narażają na niebezpieczeństwo przyszłość swoich narodów”(„25 lekcji o edukacji i demokracji”)